8 ข้อค้นพบ” จากงานวิชาการ คำตอบของการพัฒนาการต่อต้านคอร์รัปชันในอนาคต

รายละเอียดของ  8 ข้อค้นพบจากงานวิจัยเกี่ยวกับการต่อต้านคอร์รัปชันกว่าหนึ่งพันฉบับ ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา โดย ผศ. ดร.ธานี ชัยวัฒน์ สรุปประเด็นได้ ดังนี้

1. แยกคำว่าทุจริตคอร์รัปชันออกจากกัน : งานวิจัยเกี่ยวกับการต่อต้านคอร์รัปชันส่วนใหญ่มักใช้คำว่า “ทุจริตคอร์รัปชัน” ติดกัน ซึ่งจริง ๆ แล้วสองคำนี้มีความหมายต่างกัน คำว่า “ทุจริต” คือ Dishonesty ซึ่งหมายถึงคนไม่ดีหรือคนโกง แต่คำว่า “คอร์รัปชัน” คือการพูดถึงระบบที่กำลังมีปัญหา การมองทั้งสองคำนี้เป็นคำเดียวกัน ทำให้สังคมไทยเน้นแก้ปัญหาที่ตัวคนมากกว่าการสร้างระบบที่ดี
2. หลักสูตรพัฒนาจริยธรรมที่พอดี : พบว่ามีงานวิจัยและการปฏิบัติการที่เกี่ยวกับหลักสูตรและการอบรมที่เกี่ยวกับจริยธรรมจำนวนมาก จนกลายเป็นภาระและความเหนื่อยล้าของข้าราชการส่งผลให้เกิดการไม่อยากทำ (Reactance bias)
3.  สังคมไทยจำเป็นต้องสร้างแนวคิดการร่วมมือเพื่อแก้ปัญหาคอร์รัปชัน : การศึกษาวิจัยพบว่าเกิน 95 % ของนิทานเกี่ยวกับการต้านโกงมักจบลงด้วยคำสอนของผู้ใหญ่ สะท้อนวิธีคิดของระบบอุปถัมภ์ในสังคม แต่ไม่มีวิธีคิดเรื่องความร่วมมือกันเพื่อแก้ปัญหา
4. การให้ความสำคัญกับทักษะในการต่อต้านคอร์รัปชันในทางปฏิบัติที่จะต้องมุ่งเน้นมากกว่าการส่งเสริมเรื่องความรู้พื้นฐานและทัศนคติ : ปัจจุบันพบว่าสังคมไทยมีงานวิจัยเกี่ยวกับทัศนคติต่อการคอร์รัปชันว่าไม่ดีมากพอแล้ว งานวิจัยหลังจากนี้อาจจะต้องเป็นเรื่องของการสร้างทักษะในการต่อต้านคอร์รัปชันในโลกความเป็นจริงมากกว่านี้
5. การขาดการอัปเดตในนิยามและกระบวนทัศน์ความรู้เกี่ยวกับคอร์รัปชันที่เป็นปัจจุบัน : เราจะเห็นว่าในต่างประเทศมีการศึกษาคอร์รัปชันเรื่องใหม่ ๆ เช่น State capture / Rent seeking / Conflict of interests ในขณะที่งานวิจัยในอดีตที่ผ่านมาของไทยมีการศึกษานิยามเกี่ยวกับคอร์รัปชันแบบดั้งเดิม
6. การมองเรื่องของสังคมคุณธรรม (Moral Society) ธรรมาภิบาล (Good Governance) และการต่อต้านคอร์รัปชัน (Anti-Corruption) แบบแยกส่วนกัน : ทั้งสามเรื่องนี้คือเรื่องเดียวกัน แต่การให้ทุนวิจัยในปัจจุบันพิจารณาแยกทั้งสามเรื่องเป็นส่วน ๆ ทำให้ผู้วิจัยที่รับทุน และสังคมมองไม่เห็นถึงความเชื่อมโยง เช่น มีส่วนร่วมแล้วได้อะไร โปร่งใสเพื่ออะไร 
7. จุดเน้นของการศึกษาคอร์รัปชันในแต่ละช่วงเวลาศึกษาของไทยที่มีพลวัต แต่ยังขาดความต่อเนื่อง : จากการศึกษางานวิจัยการต่อต้านคอร์รัปชันในประเทศไทยพบว่ามีพลวัตพอสมควร ซึ่งในแต่ละช่วงปีจะมีการเปลี่ยนความสนใจในการศึกษาไปเรื่อย ๆ การปรับตัวเร็วก็ถือเป็นเรื่องดี แต่ควรมีรากฐานการศึกษาที่ต่อเนื่องในการทำความเข้าใจคอร์รัปชันในเรื่องนั้น ๆ
8. เส้นทางผลกระทบ (Impact pathway) ของงานวิจัยที่ควรพัฒนาวิธีการศึกษาวิจัยรูปแบบใหม่ : หากเราไปดูกระบวนการกำหนดนโยบายจะพบว่าส่วนใหญ่จะอยู่เพียงกระบวนการระบุปัญหา (Problem Identification) และข้อเสนอเชิงนโยบาย (Policy Formulation) แต่ยังขาดการประยุกต์ใช้นโยบายในปัจจุบัน (Policy Adoption) การระบุผลลัพธ์ของนโยบาย (Policy Implementation) และการประเมินนโยบาย (Policy Evaluation)

1. Professor Matthew C. Stephenson, Professor of Law at Harvard Law School 
2. ผศ. ดร.ธานี ชัยวัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยเศรษฐศาสตร์พฤติกรรมและการทดลอง และอาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
3. คุณสตตกมล เกียรติพานิช ผู้อำนวยการกองบริหารทุนวิจัยและนวัตกรรม 2 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

ดำเนินรายการโดย ผศ. ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค ผู้อำนวยการศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชันและส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค และอาจารย์ประจำหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์การเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย