การสังเคราะห์การทุจริตเชิงนโนยบายเพื่อการออกแบบระบบและพัฒนากลไกการสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบายของไทย

การทุจริตเชิงนโยบาย (Policy Corruption) เป็นปัญหาที่พบมากในปัจจุบันและก่อให้เกิดผลเสียต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ จึงจำเป็นต้องมีกลไกเพื่อสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโนบายที่จะเกิดขึ้นในอนาคต

จากสาเหตุดังกล่าว จึงนำมาสู่วัตถุประสงค์ของการศึกษาในครั้งนี้ คือ

1. เพื่อศึกษา วิเคราะห์และสังเคราะห์วงจรและกระบวนการเกิดการทุจริตเชิงนโยบายในระดับชาติ และท้องถิ่น
2. เพื่อศึกษา ออกแบบระบบ มาตรการ กลไกทางกฎหมายและอื่น ๆ เพื่อสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบาย
3. เพื่อจัดทําข้อเสนอแนะ หลักเกณฑ์และวิธีการจัดทํานโยบายสาธารณะ กลไกการตรวจสอบในขั้นตอนต่าง ๆ และหน่วยงานที่รับผิดชอบและการกําหนดความรับผิดทางกฎหมาย

ผลการศึกษา พบว่า การทุจริตเชิงนโยบายเกิดจากการใช้อํานาจของฝ่ายบริหารของรัฐหรือผู้บริหารขององค์การในการเสนอโครงการหรือการดําเนินโครงการที่เอื้อผลประโยชน์ต่อตนเองหรือบุคคลอื่น และทําให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ ซึ่งปรากฏขึ้นได้ในทุกขั้นตอนของกระบวนการทางนโยบาย โดยการสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบายต้องอาศัยความร่วมมือของหน่วยงานภาครัฐ พรรคการเมือง ภาคประชาสังคมในการตรวจสอบและติดตามการออกนโยบายเพื่อสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบายที่อาจเกิดขึ้น ประกอบกับการพัฒนาระบบข้อมูลที่อำนวยความสะดวกต่อการตรวจสอบการดำเนินนโยบาย เพื่อให้สามารถสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบายได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

สรุปประเด็นสำคัญของงานวิจัย

• สำนักงาน ป.ป.ช. มีอำนาจให้ความเห็นและข้อเสนอแนะกับหน่วยงานหรือฝ่ายบริหาร ซึ่งไม่มีสภาพบังคับทางกฎหมายโดยทันที จึงต้องอาศัยกลไกการกํากับติดตามและประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะองค์กรตรวจสอบเพื่อบูรณาการร่วมกันในการกํากับดูแลและตรวจสอบในเรื่องที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้ให้ข้อเสนอแนะดังกล่าว
• สำนักงาน ป.ป.ช. มีปัญหาด้านการประชาสัมพันธ์ข้อเสนอแนะให้ภาคประชาชนและภาคประชาสังคมรับทราบ ซึ่งมีส่วนทำให้กลไกการตรวจสอบและร้องเรียนโดยภาคประชาชนยังไม่เกิดผลจากการเฝ้าระวังตามข้อเสนอแนะของคณะกรรมการ ป.ป.ช. 

สรุปข้อเสนอแนะจากงานวิจัย