การศึกษาวิเคราะห์การทุจริตคอร์รัปชันของขบวนการเครือข่ายนายหน้าข้ามชาติในอุตสาหกรรมประมงต่อเนื่องของประเทศไทย

แรงงานข้ามชาติโดยเฉพาะจากประเทศเมียนมา มีจํานวนมากที่สุดในประเทศไทย อย่างไรก็ดี แรงงานเมียนมาส่วนใหญ่ไม่สามารถเดินทางเข้ามาทํางานด้วยตนเองได้ หากปราศจากขบวนการเครือข่ายนายหน้าข้ามชาติที่เป็นผู้ช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ โดยมักจะเรียก หรือรับค่าจ้างตอบแทนในจํานวนที่สูง สิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดผลกระทบตามมาต่อแรงงานเมียนมาที่ถูกเอารัดเอาเปรียบและถูกแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบด้วยกฎหมาย นอกจากนี้ ยังส่งผลกระทบต่อการจัดอันดับสถานการณ์ค้ามนุษย์ของประเทศไทยในรอบหลายปีที่ผ่านมา

จึงเป็นที่มาของการศึกษาวิจัยครั้งนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะของขบวนการเครือข่ายนายหน้าและรูปแบบการทุจริตคอร์รัปชันในอุตสาหกรรมประมงต่อเนื่อง เพื่อสังเคราะห์มาตรการในการแก้ไขปราบปรามการทุจริตคอร์รัปชันในอุตสาหกรรมประมง

สรุปประเด็นจากงานวิจัย

• ผลจากการศึกษา พบว่าลักษณะของขบวนการเครือข่ายนายหน้าแรงงานเมียนมา และรูปแบบการทุจริตคอร์รัปชันในอุตสาหกรรมประมงต่อเนื่อง ไม่ได้กระทำโดยบุคคลเพียงคนเดียว หรือกระทําโดยลําพัง แต่มีลักษณะและรูปแบบการทํางานร่วมกันเป็นขบวนการเครือข่ายนายหน้าข้ามชาติที่มีความซับซ้อนและเป็นระบบ โดยการเอื้อผลประโยชน์ต่อกัน และร่วมกันเเสวงหาผลประโยชน์โดยมิชอบด้วยกฎหมาย 
• ผลจากการศึกษา ชี้ว่าการทุจริตคอร์รัปชันที่เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมประมงต่อเนื่อง มีบุคคลที่เกี่ยวข้องหลายฝ่าย ได้เเก่  นายหน้า เจ้าหน้าที่ NGO รวมถึงเจ้าหน้าที่ของรัฐบางคนและบุคคลอื่น ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง รวมถึงแรงงานเมียนมาที่อาจไม่ได้อยู่ในบทบาทถูกควบคุมและชักจูงเพียงฝ่ายเดียวเท่านั้น หากแต่สามารถเป็นผู้กระทำ หรือกระตุ้นให้เกิดกระบวนการทุจริตคอร์รัปชันได้ เช่น แรงงานเมียนมา หรือนายจ้างที่เป็นผู้เสนอให้สินบนแก่เจ้าหน้าที่ของรัฐ หรือเจ้าหน้าที่ NGO ที่เป็นผู้เจรจาขอให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ ละเว้นการจับกุมแรงงานเมียนมาที่ลักลอบเข้าเมืองผิดกฎหมาย
• ผลจากการศึกษา สามารถระบุเส้นทางและความเสี่ยงในการเกิดทุจริตคอร์รัปชัน โดยแบ่งออกเป็น 3 พื้นที่ ได้เเก่ พื้นที่ต้นทางในประเทศเมียนมาที่เป็นภูมิลําเนาของแรงงานเมียนมา พื้นที่กลางทางที่เป็นจุดผ่านแดนระหว่างประเทศเมียนมาและประเทศไทย และพื้นที่ปลายทางในจังหวัดที่เป็นจุดหมายในการเดินทางเข้ามาทํางาน ซึ่งแต่ละพื้นที่มีความเสี่ยงในการทุจริตคอร์รัปชันที่เเตกต่างกันออกไป นอกจากนี้ ยังพบว่าประเทศไทยเป็นประเทศทางผ่านสําหรับแรงงานเมียนมาที่ต้องการเดินทางไปทํางานในประเทศที่สามอีกด้วย ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงภาวะข้ามชาติที่เกี่ยวข้องกับพรมแดนประเทศมากกว่า 1 ประเทศ (Cross – border) ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือระดับภูมิภาค เพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ
• ผลจากการศึกษารูปแบบการทุจริตคอร์รัปชันในอุตสาหกรรมประมงต่อเนื่อง พบว่ามี 3 รูปแบบหลัก ได้เเก่  (1) การเรียกหรือรับสินบนที่เกิดจากเจ้าหน้าที่ของรัฐในการเดินทางข้ามแดน หรือเข้าสู่พื้นที่ (2) การหลอกลวงและการฉ้อโกงโดยเครือข่ายนายหน้า และผู้ที่เกี่ยวข้อง เช่น นายหน้าเรียกค่าบริการในการขอใบอนุญาตทํางาน การต่อใบอนุญาตทํางาน หรือการเปลี่ยนนายจ้างในราคาที่สูง และ (3) การประพฤติมิชอบของนายจ้าง เช่น นายจ้างเจ้าของสถานประกอบกิจการยึดเอกสารของแรงงานเมียนมาไว้ที่ตน เพื่อเป็นหลักประกันว่าจะทํางานในสถานประกอบกิจการของตน นอกจากนี้ สิ่งที่แรงงานที่เป็นเพศหญิงบางคนค้องเผชิญ คือการถูกบังคับให้แต่งงาน ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของการค้ามนุษย์ในประเทศไทย
• ผลจากการศึกษาแนวทางการแก้ไขปัญหา ระบุว่าควรมีการบูรณาการมาตรการทางสังคมที่ให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้น และบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อปราบปรามการทุจริตคอร์รัปชันของเจ้าหน้าที่ของรัฐอย่างจริงจัง รวมถึงมีการนําเทคโนโลยีสมัยใหม่ และสื่อ Social Media มาเป็นเครื่องมือในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น เพื่อบริหารจัดการแรงงานเมียนมา และสร้างความร่วมมือระหว่างกันในการป้องกันปัญหา