การบริหารปกครองทุกระบอบถ้าหากว่าได้ผู้นำผู้ปกครองที่ขาดคุณธรรมแล้วไม่ว่าระบบการบริหารการปกครองนั้นจะดีเพียงไรก็ตาม ก็จะกลายเป็นการบริหารปกครองแบบนำความเดือดร้อนมาสู่ประชาชน และก่อให้เกิดความเสียหายแก่ประเทศชาติ เพราะจะใช้อำนาจหน้าที่ไปในทางที่ทุจริต แสวงหาผลประโยชน์ให้แก่ตัวเองและพวกพ้อง จนเกิดการทุจริตคดโกง
บทความนี้ศึกษาโดยการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องในประเด็นนิยามของภาวะความเป็นผู้นำ คำอธิบายในพระพุทธศาสนาที่พูดถึงภาวะผู้นำ พร้อมทั้งศึกษาหลักธรรมเพื่อหาแนวทางในการปฎิบัติตนของผู้นำให้มีคุณธรรม เพื่อป้องกันการทุจริตในประเด็นต่าง ๆ
จากการศึกษา พบว่า หลักธรรมสัปปุริสธรรม 7 มีการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับภาวะความเป็นผู้นำตามพุทธโอวาทเรื่องธรรมของคนดี 7 ประการ ได้แก่ ธัมมัญญุตา (รู้หลักและรู้จักเหตุ) อัตถัญญุตา (รู้ความหมายและรู้จักผล) อัตตัญญุตา (รู้จักตน) มัตตัญญุตา (รู้จักประมาณ) กาลัญญุตา (รู้จักกาล) ปริสัญญุตา (รู้จักชุมชุน) ปุคลัญญุตา (รู้จักบุคคล) ส่วนหลักธรรมที่เหมาะแก่การพัฒนาองค์กรให้มีประสิทธิภาพสูง คือ หลักปาปณิกธรรม 3 ซึ่งสามารถนำหลักทั้งสามข้อมาใช้กับผู้นำได้ ดังนี้ จักขุมา คือ ปัญญามองการณ์ไกล วิธุโร คือ จัดการธุระได้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน นิสสัยสัมปันโน คือ พึ่งพาคนอื่นเพราะมีมนุษยสัมพันธ์ดี
รูปแบบ APA
ธานี ชูกำเนิด และธวัชชัย สมอเนื้อ. (2560). ภาวะผู้นำตามหลักสัตตบุรุษ. วารสาร มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, 3(2), 143–152.

- ธานี ชูกำเนิด
- ธวัชชัย สมอเนื้อ
หัวข้อ
โครงการวิจัยและประสานงานเพื่อสังคมไทยไร้คอร์รัปชัน
เพื่อออกแบบงานวิจัยสำหรับแก้ไขปัญหาคอร์รัปชันบนฐานการมีส่วนร่วมของประชาชนและภาคส่วนต่าง ๆ รวมถึงพัฒนาระบบและเครื่องมือใหม่ในการป้องกันและลดคอร์รัปชันในระดับพื้นที่
โครงการวิจัยเพื่อสังคมไทยไร้คอร์รัปชัน ระยะที่ 2
จัดทำข้อเสนอการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อต่อต้านการคอร์รัปชัน โดยเน้นแนวทางการวิจัยเพื่อทำความเข้าใจปัญหาคอร์รัปชันจากมุมมองของประชาชน ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม (PAR) และกระบวนการ Design Thinking เต็มรูปแบบ
โครงการวิจัยการสังเคราะห์รูปแบบ กลไกและแนวทางการปลูกฝังเจตคติและวัฒนธรรมสุจริตเพื่อการป้องกันและปราบปรามการทุจริต
ศึกษาพัฒนาการของรูปแบบ กลไก และแนวทางการปลูกฝังเจตคติ และวัฒนธรรมสุจริตที่มีผลต่อการป้องกันการทุจริตของไทย และศึกษากรณีของต่างประเทศ เพื่อจัดทำเป็นข้อเสนอแนะต่อไป