เปิดข้อมูลให้โปร่งใส ปิดตายการคอร์รัปชัน

อุปสรรคสำคัญของการที่ประชาชนไม่เข้าร่วมร้องเรียนหรือแจ้งเบาะแสการคอร์รัปชันที่พบเห็น อาจจะไม่ใช่เป็นเรื่องของการทนได้ แต่อาจเป็นเพราะการที่ไม่รู้ไม่เห็นตั้งแต่แรกเริ่ม ยกตัวอย่างเช่น ในกรณีของเสาไฟฟ้าประติมากรรมกินรี ที่หากไม่รู้ว่าเสาไฟแต่ละต้นนั้นมีราคาอยู่ที่ต้นละประมาณหนึ่งแสนบาท กระแสการเรียกร้องให้มีการตรวจสอบการคอร์รัปชันอย่างรุนแรงในสังคมในช่วงที่ผ่านมาก็อาจจะไม่เกิดขึ้น หรือหากประชาชนในพื้นที่ไม่ร่วมกันค้นหาข้อมูลการบิดเบือนสัญญา และเส้นทางการเงินที่คดโกง ก็คงไม่เห็นถึงการตัดสินลงโทษนักการเมืองผู้ทรงอิทธิพลหลายคนในคดีทุจริตโรงบำบัดน้ำเสียคลองด่าน เป็นต้น

ดังนั้น การมีข้อมูลเปิดจึงไม่ใช่เป็นเพียงสิ่งที่สำคัญ แต่ยังเป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ไขปัญหาคอร์รัปชัน เพราะในกระบวนการก่อนที่จะมีการกล่าวหาว่าบุคคล หรือหน่วยงานใดกระทำความผิด ประชาชนจะต้องรับรู้และรับทราบก่อนว่าใคร ทำอะไร ที่ไหน อย่างไร เมื่อไร และใช้เงินไปเท่าไร ไม่เช่นนั้นต่อให้ประชาชนทุกคนในสังคมอยากมีส่วนร่วมแก้ปัญหาคอร์รัปชันมากเพียงใด พวกเขาก็ไม่รู้จะเริ่มต้นแก้ปัญหาได้อย่างไร ทำให้หลักการเรื่องการเปิดเผยข้อมูลอย่างมีมาตรฐาน จึงเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญอย่างยิ่ง หากต้องการจะแก้ปัญหาคอร์รัปชันให้ได้ผล และสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการติดตาม และตรวจสอบการคอร์รัปชันในสังคม

สำหรับหลักการในการเปิดข้อมูลที่เป็นมาตรฐานสากล The Open Data Charter ซึ่งเป็นโครงการความร่วมมือระหว่างหน่วยงานรัฐและภาคประชาสังคมกว่า 170 หน่วยงาน ได้มีการวางแนวทางสำหรับการเปิดเผยข้อมูลที่เหมาะสมใน 6 หลักการสำคัญ ประกอบด้วย (1) ต้องเปิดเป็นหลัก ปกปิดเป็นข้อยกเว้น เพื่อให้ลดต้นทุนในการเข้าถึงข้อมูลของประชาชน (2) รวดเร็วและครบถ้วน เพื่อให้ประชาชนสามารถใช้ข้อมูลที่มีประโยชน์ได้ทันต่อเหตุการณ์ (3) เข้าถึงง่ายและใช้ได้จริง เพื่อให้ประชาชนสามารถใช้งานได้โดยสะดวก (4) เปรียบเทียบและเชื่อมโยงกันได้ เพื่อให้สามารถเกิดการวิเคราะห์และเชื่อมโยงข้อมูลในการตรวจจับการคอร์รัปชัน (5) เพื่อพัฒนาธรรมาภิบาล และการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการกระตุ้นให้เกิดการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสม และ (6) เพื่อการพัฒนาอย่างทั่วถึง และส่งเสริมนวัตกรรม ในการส่งเสริมให้เกิดการพัฒนานวัตกรรมในการตรวจสอบการคอร์รัปชันที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

จะเห็นได้ว่า การเปิดเผยข้อมูลที่เป็นไปตามมาตรฐานเกี่ยวกับข้อมูลเปิดเพื่อการต่อต้านคอร์รัปชัน โดยมีการออกแบบและพัฒนาที่มีรายละเอียดชัดเจนตามมาตรฐานสากล รวมถึงมีการพัฒนาดัชนีชี้วัดเพื่อติดตามและให้คำแนะนำต่อการเปิดเผยข้อมูล จะเป็นส่วนสำคัญที่นำไปสู่การร้องเรียน ป้องกัน และร่วมกันแก้ปัญหาคอร์รัปชันของประชาชนในสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลมากขึ้น