ในการแถลงงบประมาณฉบับปรับปรุงเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2025 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของแอฟริกาใต้ นาย Enoch Godongwana ประกาศว่า “คอร์รัปชัน” เป็นหนึ่งในปัญหาที่ส่งผลต่อการจัดการทรัพย์สินของกระทรวงการคลัง การจัดการงบประมาณ และระบบจัดซื้อจัดจ้างให้โปร่งใสและคุ้มค่า
เพื่อรับมือกับสถานการณ์นี้ รัฐบาลได้ประกาศเดินหน้าสู้กับคอร์รัปชันอย่างจริงจัง โดยหน่วยยึดทรัพย์ของหน่วยงานยึดทรัพย์สินจากการกระทำความผิด (Asset Forfeiture Unit: AFU) ได้ปรับแนวทางการทำงานให้เป็นเชิงรุกมากและครอบคลุมมากขึ้น เพื่อให้ได้ผลชัดเจนในแง่ของการนำเงินคืนกลับเข้าสู่ระบบการเงินของรัฐ
ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา AFU สามารถยึดทรัพย์และนำเงินกลับคืนมาได้กว่า 5 พันล้านแรนด์ (หมื่นล้านบาท) ส่งคืนให้กับผู้ที่เสียหายจากการทุจริตและกองทุนเพื่อการฟื้นฟูทรัพย์สินที่ได้จากอาชญากรรม (Criminal Assets Recovery Account: CARA)
นอกจากนี้ยังสามารถออกคำสั่งอายัดทรัพย์กรณีทุจริตจากการที่กลุ่มบริษัทเอกชนเข้ามามีอิทธิพลเหนือการกำหนดนโยบายของรัฐ (State Capture) ได้จำนวน 14.2 พันล้านแรนด์ (2.7 หมื่นล้านบาท) และกู้คืนมาได้แล้ว 8 พันล้านแรนด์ (1.5 หมื่นล้านบาท) เพื่อนำส่งคืนเข้าสู่ระบบคลัง
นอกจากเรื่องการยึดทรัพย์สินจากคดีคอร์รัปชันแล้ว รัฐมนตรี Godongwana ยังเน้นย้ำถึงการปรับระบบใช้จ่ายของรัฐให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อให้การใช้จ่ายของรัฐเกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมแก้ปัญหางบประมาณรั่วไหลที่มักพบเจอเป็นประจำ
Godongwana กล่าวว่ารัฐบาลกำลังเดินหน้าทบทวนการใช้จ่ายอย่างจริงจัง โดยเฉพาะงบประมาณกว่า 3 แสนล้านแรนด์ (6 แสนล้านบาท) ที่ใช้ไปตั้งแต่ปี 2013 ซึ่งพบว่ามีโอกาสประหยัดได้ถึง 4 หมื่นล้านแรนด์ (7 หมื่นล้านบาท) หากมีการกำกับดูแลและปรับกระบวนการทำงานให้ดีขึ้น
นอกจากนี้ยังเสริมอีกว่า โครงการที่ไม่มีผลงานชัดเจนจะถูกพิจารณายกเลิกในการจัดทำงบประมาณระยะกลางปี 2026
ในด้านโครงสร้างเศรษฐกิจ รัฐบาลเตรียมเดินหน้าปฏิรูปเพิ่มเติม โดยเฉพาะเรื่องการวางแผนและดำเนินโครงการโครงสร้างพื้นฐานในระดับจังหวัดและท้องถิ่น
อีกหนึ่งในประเด็นที่สร้างภาระใหญ่ต่อรัฐคือ “ค่าจ้างภาครัฐ” ที่มากเกินจำเป็น รัฐบาลจึงเตรียมใช้วิธีวิเคราะห์ข้อมูลแทนการทำสำมะโนแบบเดิม เพื่อระบุความผิดปกติในบัญชีเงินเดือน เช่น ข้าราชการผี (Ghost worker) หรือข้อมูลซ้ำซ้อน โดยจะใช้การเชื่อมโยงชุดข้อมูลทางปกครองเพื่อวิเคราะห์และแก้ปัญหาให้ตรงจุด
ในประเด็นการต่อต้านคอร์รัปชันอย่างเป็นรูปธรรม กระทรวงการคลังย้ำว่า “การคุ้มครองผู้แจ้งเบาะแส” เป็นสิ่งจำเป็นเร่งด่วน และเรียกร้องให้ทุกภาคส่วนมีเจตจำนงทางการเมืองที่ชัดเจนในการผลักดันเรื่องนี้ให้เป็นรูปธรรม
Godongwana ได้ฝากข้อความถึงรัฐมนตรี เจ้าหน้าที่ระดับสูง และทุกคนที่เกี่ยวข้องกับงบประมาณรัฐว่า “ขอให้ร่วมมือกันอย่างจริงจังในการขับเคลื่อนเรื่องนี้ เราทุกคนมีหน้าที่ต้องทำให้เงินภาษีของประชาชนถูกใช้อย่างคุ้มค่า โปร่งใส และตรวจสอบได้”
ย้อนกลับมาที่ประเทศไทย แม้เราจะมีคดีคอร์รัปชันจำนวนมาก แต่ยังไม่ค่อยได้ยินการพูดถึงเรื่อง “การกู้คืนทรัพย์สิน” อย่างจริงจังในที่สาธารณะมากนัก ทั้งที่ทรัพย์เหล่านี้ควรเป็นของประชาชนและรัฐ
การตามคืนทรัพย์จากคดีทุจริตไม่ใช่แค่การลงโทษผู้กระทำผิด แต่คือการนำงบที่ควรใช้พัฒนาประเทศ กลับคืนมาช่วยเหลือประชาชน เพราะเราเชื่อว่าหลายคนอยากเห็นรัฐบาลเดินหน้าอย่างจริงจัง ทั้งกับการปราบโกง และการนำทรัพย์สินของชาติกลับคืนมาอย่างเป็นรูปธรรม
ศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชัน และส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค
หัวข้อ
เปลี่ยน Trainees เป็น Rookies ตัวท็อปของวงการ : ชวนอ่าน Anti-Corruption 101 เพื่อปูพื้นฐานการต่อต้านคอร์รัปชัน
ชวนอ่าน Anti-Corruption 101 ที่จะช่วยปูพื้นฐานความรู้ในเรื่องการคอร์รัปชัน ผ่านแนวคิดทางวิชาการ และเรียนรู้แนวทางการต่อต้านคอร์รัปชันที่มีเนื้อหาเข้าใจง่ายสำหรับทุกคน
มาแล้ว !! โอกาสพัฒนาความรู้สู่การต่อต้านคอร์รัปชันอย่างมีประสิทธิภาพ
KRAC ชวนทุกคนมาเรียน “หลักสูตรการส่งเสริมธรรมาภิบาลและการต่อต้านคอร์รัปชันร่วมสมัย” ที่จะพาผู้เรียนมาทำความเข้าใจกับการต่อต้านคอร์รัปชันที่มีเนื้อหาประยุกต์ไปกับหลายศาสตร์หลากมุมมองและมีตัวอย่างกรณีศึกษาให้เรียนรู้ สอดแทรกไปกับองค์ความรู้ใหม่ ๆ ที่สอดคล้องกับองค์กรที่ทำงานด้านการต่อต้านคอร์รัปชันในปัจจุบัน
คัดสรรงานวิจัยไทยต่อต้านคอร์รัปชัน ที่คุณอาจไม่รู้ (จัก) มาก่อน : ชวนอ่านสรุปงานวิจัยไทย 24 ชิ้น เพื่อทำความเข้าใจการต่อต้านคอร์รัปชัน
ชวนอ่านสรุปงานวิจัยไทยที่ KRAC คัดสรรมาให้คุณ เพื่อจะทำให้คุณเข้าใจปัญหา และวิธีการแก้ไขปัญหาคอร์รัปชันภายใต้บริบทของประเทศไทย