การพัฒนาบทบาทภาคประชาสังคมเพื่อต่อต้านการทุจริตในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ

คณะผู้วิจัย ได้พัฒนาแบบจำลองความเข้มแข็งของภาคประชาสังคมในการต่อต้านการทุจริต (Model of Anti corruption by CSO) ซึ่งอธิบายปัจจัยที่ทำให้องค์กรภาคประชาสังคมเกิดความเข้มแข็งในการดำเนินงาน โดยคณะผู้วิจัยได้คัดเลือกปัจจัยที่ส่งผลต่อความเข้มแข็ง จำนวน 14 ปัจจัย และนำไปทดสอบแบบจำลองโดยใช้สมการถดถอยเชิงพหุ (Multiple Regressions) และทดสอบจากแบบจำลองโทบิต (Tobit Model) ซึ่งผลการทดสอบแบบจำลอง พบว่าปัจจัยที่นำมาทดสอบมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยยะสำคัญต่อการสร้างความเข้มแข็งขององค์กรภาคประชาสังคมในการต่อต้านการทุจริต ประกอบด้วย 

คณะผู้วิจัย ได้วิเคราะห์ปัจจัยแวดล้อมที่สนับสนุนให้เกิดการสร้างความเข้มแข็งให้กับภาคประชาสังคม (CSO) ในการต่อต้านการทุจริตจากกรณีศึกษาของ 4 ภูมิภาคจำนวน 16 ประเทศ พบว่าปัจจัยที่สนับสนุนความเข้มเเข็งในการดำเนินงาน ได้เเก่ (1) ปัจจัยด้านรูปแบบการรวมกลุ่มองค์กรภาคประชาสังคม (2) ปัจจัยด้านกฎหมาย และระเบียบวิธีเกี่ยวข้อง (3) ปัจจัยเชิงสถาบัน และ (4) ปัจจัยด้านการจัดหาเงินทุน

คณะผู้วิจัย ได้วิเคราะห์บทบาทของภาคประชาสังคม (CSO) ในการต่อต้านการทุจริตในประเทศไทย จำนวน 2 องค์กร โดยมีข้อค้นพบ สรุปได้ดังนี้

เเนวทางการยกระดับบทบาทของภาคประชาสังคมไทย (CSO) ในกระบวนการป้องกันการทุจริตในการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ พบว่ายังขาดปัจจัยที่สำคัญ ได้เเก่ ปัจจัยเชิงสถาบัน และปัจจัยด้านการจัดหาเงินทุน ดังนั้น หน่วยงานรัฐที่ทำหน้าที่ต่อต้านการทุจริต ควรทบทวนกิจกรรมการมีส่วนร่วมกับภาคประชาชน โดยเพิ่มกิจกรรมการสังเกตการณ์ และติดตามตรวจสอบโครงการสำคัญ ที่หน่วยงานดังกล่าวดำเนินการอยู่ นอกจากนี้ ยังพบว่าสื่อมวลชนที่จัดทำข่าวเชิงสืบสวน (Investigative Journalism) เป็นภาคส่วนที่มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนให้ภาคประชาสังคมไทย (CSO) ประสบความสำเร็จในการดำเนินงาน เช่น การทำงานร่วมกันระหว่างสำนักข่าวอิศรา และองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย) ที่เป็นพันธมิตรร่วมกันในการต่อต้านการทุจริต ดังนั้น หน่วยงานรัฐที่ทำหน้าที่ต่อต้านการทุจริตควรสนับสนุนและคุ้มครองพันธมิตรเหล่านี้ให้ดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพด้วย