การพัฒนาประเทศสิงคโปร์: กระบวนการ การเปลี่ยนผ่าน และความท้าทาย

งานวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลการพัฒนาสิงคโปร์ บนกรอบการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) ซึ่งครอบคลุม 4 มิติ ได้แก่ มิติการพัฒนาทางเศรษฐกิจ มิติการพัฒนาทางสังคม รวมถึงการเป็นสังคมพหุวัฒนธรรมของสิงคโปร์ และมิติการพัฒนาทางกายภาพ สิ่งแวดล้อมและมิติธรรมาภิบาลในการพัฒนา และนำมาวิเคราะห์ประสบการณ์การพัฒนาในแต่ละมิติจากกระบวนการพัฒนา การเปลี่ยนผ่านสภาวการณ์ การจัดการต่อความท้าทายในแต่ละช่วงเวลาของการพัฒนา เพื่อเป็นฐานข้อมูลวิจัยประเทศสิงคโปร์เบื้องต้น และเป็นประโยชน์ต่อโครงการวิจัยต่อไปในอนาคต

ผลการศึกษาพัฒนาการของสิงคโปร์ พบว่าปัจจัยหลักส่งที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของสิงคโปร์ และการก้าวพ้นกับดักทางการพัฒนา คือ การที่ประเทศสิงคโปร์เผชิญกับความท้าทายและความเปราะบางอย่างมีระบบตลอดช่วงของการพัฒนาเศรษฐกิจ แรงผลักดังกล่าว ส่งผลให้รัฐบาลรวมทั้งภาคเอกชน และประชาชน มีการสร้างระบบความร่วมมือที่กว้างขวาง และลงลึกทั้งในด้านเศรษฐกิจ การเมืองภาคประชาชน การศึกษา วัฒนธรรม และการพัฒนาเมือง

ในกระบวนการพัฒนาประเทศสิงคโปร์ พบว่าการเปลี่ยนผ่านแต่ละช่วงเวลา สิงคโปร์ ได้ใช้ความพยายามนำหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืนในบริบทที่มีข้อจำกัดด้านกายภาพมาประยุกต์ใช้ ดังนี้  

1. ความยั่งยืนทางเศรษฐกิจด้วยการรักษาสภาพเศรษฐกิจที่เติบโตและมีอนาคตที่สดใส
2. ความยั่งยืนทางสังคมด้วยการเตรียมคุณภาพชีวิตการอยู่อาศัยที่ดีและมีลักษณะที่มีสวัสดิภาพแต่ทุกคน
3. ความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อมด้วยการรับผิดชอบต่อสภาพแวดล้อม
4. ความยั่งยืนทางแผ่นดินและทะเล ด้วยการใช้สอยพื้นที่ดิน และทะเลในระดับที่มีความเหมาะสม

โดยสังเกตได้ว่ารัฐบาลมีการวางแผน และมีการกำหนดกรอบเวลา ทั้งระยะยาว ระยะกลาง และระยะสั้น ที่สามารถปรับเปลี่ยนแผนได้ตลอดตามสถานการณ์ภายใน และปัจจัยภายนอก เพื่อให้บรรลุผลดังความมุ่งหมายที่ตั้งไว้ โดยออกแบบนโยบายที่แปลงถ่ายจากระดับแผนสู่ความเป็นรูปธรรมอย่างต่อเนื่อง และชัดเจนในระดับพื้นที่ รวมทั้งมีการคิดเชิงระบบ (Systematic Thinking) ที่ครอบคลุมเชื่อมต่อกับนโยบายในมิติต่าง ๆ อย่างรอบด้าน นอกจากการสร้างระบบ และระเบียบให้เรียบร้อยทางกายภาพแล้ว การสร้างระบบ และระเบียบเพื่อความสงบเรียบร้อยทางสังคม ก็เป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาเมือง เพื่อดำรงรักษาเสถียรภาพของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ

กล่าวโดยสรุป จากการศึกษา พบว่าสิงคโปร์ไม่เคยหยุดนิ่งที่จะพัฒนาตนเอง โดยนำบทเรียนจากประเทศที่อยู่รอบด้าน และประเทศที่มีมาตรฐานในการพัฒนาประเทศด้านต่าง ๆ มาประยุกต์ใช้ และพัฒนาเป็นนโยบายที่เหมาะกับบริบทในประเทศ ที่สำคัญสิงคโปร์ไม่นำข้อจำกัดของประเทศมาเป็นอุปสรรคของการพัฒนา แต่กลับนำข้อจำกัดมาเป็นแรงขับเคลื่อนในการพัฒนาประเทศอย่างต่อเนื่อง

การศึกษาวิจัยสิงคโปร์ในครั้งนี้ จึงอาจเป็นก้าวแรกที่ประเทศไทยจะเริ่มทำความรู้จักประเทศสิงคโปร์อย่างลึกซึ้ง โดยไม่มองเพียงแต่ความสำเร็จของสิงคโปร์ แต่มองถึงกระบวนการในการนำมาสู่ความสำเร็จดังกล่าว ทั้งนี้ การเรียนรู้จากประเทศสิงคโปร์ สามารถเป็นการเรียนรู้ได้โดยไม่จำเป็นที่จะต้องลอกเลียนนโยบายการพัฒนาทุกอย่าง หากแต่เป็นการเรียนรู้เพื่อสร้างกรอบในการพัฒนาที่เหมาะสมกับประเทศไทยต่อไป