รู้จัก “3 พันธมิตร” ต้นตอของการคอร์รัปชันในโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่
“โครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ของรัฐ” หมายถึงโครงการก่อสร้างที่มีงบประมาณตั้งแต่ 1 พันล้านบาทขึ้นไป ที่ส่วนใหญ่เกี่ยวกับการสร้างโครงสร้างพื้นฐานหรือสาธารณูปโภคให้ประชาชน เช่น สร้างถนน ทางด่วน เขื่อนผลิตไฟฟ้า ระบบป้องกันน้ำท่วม หรือที่เรามักได้ยินว่า “เมกะโปรเจกต์” (Mega Project) และด้วยการที่เป็นโครงการที่มีงบประมาณจำนวนมาก การทุจริตในโครงการประเภทนี้จึงสร้างความเสียหายอย่างมากให้กับงบประมาณประเทศ
งานวิจัยโดย สุพรรณี ไชยอำพร และศิรินทร์ทิพย์ อรุณเรื่อ (2558) ได้ศึกษาโดยใช้หลักตรรกะเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลที่รับจากผู้ที่เกี่ยวข้องกับในโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ พบว่า การทุจริตอาจจะทำให้งบประมาณหายไปสูงสุด 30 % ซึ่งถ้าหากลองเอาตัวเลขนี้ไปคำนวณกับโครงการลงทุนขนาดใหญ่ด้านโครงสร้างพื้นฐานของสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม (2543-2549) ที่มีงบประมาณ 1,356,862 ล้านบาท ประชาชนอาจจะเสียเงิน 407,058.6 ล้านบาทไปฟรี ๆ จากการถูกคอร์รัปชัน
เหตุผลสำคัญ ที่ทำให้เกิดการคอร์รัปชันในเมกะโปรเจกต์ มาจากการเมืองที่ทำให้คนที่ตั้งใจเข้ามาทุจริตมีอำนาจจนพัฒนาการเป็นเครือข่ายอุปถัมภ์ เกิดเป็นกระบวนการคอร์รัปชัน ซึ่งงานวิจัยได้พูดถึงบทบาทของ “3 พันธมิตร” ที่ร่วมมือกันคอร์รัปชันอย่างเป็นระบบ
- เอกชนเจ้าของธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับโครงการ มีหน้าที่กำหนดโครงการ บริษัทที่จะเข้ามารับงาน และเจ้าหน้าที่ที่จะมารับผิดชอบงานนี้ เพราะเอกชนกลุ่มนี้มีอำนาจจากการเป็นคนให้ทุนสนับสนุนทางการเมือง
- นักการเมือง มีหน้าที่รับบทผู้ประสานงาน วิ่งเต้น พูดคุยกับระดับรัฐมนตรี เพื่อให้โครงการได้รับการอนุมัติ
- ข้าราชการ ส่วนใหญ่จะเป็นข้าราชการที่ทำงานในกระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม หรือกระทรวงอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ ข้าราชการเหล่านี้ปฏิบัติตามหน้าที่ในการอนุมัติโครงการ เช่น การใช้อำนาจตามกฎหมายริเริ่ม-ประมูลโครงการ ใช้อำนาจบริหารสั่งการ เป็นต้น
สุดท้ายแล้วเงินที่ได้จากการทุจริต ก็จะถูกเอาไปแบ่งเค้กระหว่าง 3 พันธมิตรในรูปแบบเงิน หุ้น หรือสิ่งของ โดยส่วนมากจะใช้วิธีการจ่ายเป็นเงินสด ถ้าจ่ายในประเทศจะใส่กระเป๋าเดินทาง กล่องกระดาษ หรือเข่ง แล้วขับรถเอาไปให้ที่บ้านเพราะเป็นที่ที่ปลอดภัยและแนบเนียนที่สุด แต่ถ้าเป็นเงินที่เกิน 100 ล้านบาท ก็มักจะใช้วิธีการเดินทางไปจ่ายเงินกันที่ต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม วิธีการนี้มาจากข้อมูลที่งานวิจัยได้รวบรวมมาในสมัยนั้น ปัจจุบัน บางวิธีการอาจจะไม่ได้ใช้กันแล้ว
การจะแก้ปัญหาการคอร์รัปชันในโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ของภาครัฐ งานวิจัยนี้ มีข้อเสนอแนะว่า ภาคประชาชนต้องตื่นตัวทางการเมือง ไม่สนับสนุนการซื้อเสียง ช่วยตรวจสอบนักการเมืองที่มีคุณธรรมเข้าสภา ภาครัฐต้องไม่ให้กฎหมายมีช่องว่างให้เกิดการคอร์รัปชันหรือการฟอกเงิน ส่งเสริมด้านการศึกษาให้เด็กรู้จักการต้านโกง และภาคสื่อมวลชนต้องช่วยตีแผ่ความจริงของการทุจริตให้สังคมได้รับรู้
นอกจากเรื่องคอร์รัปชันที่เราเล่าไป ยังมีข้อมูลที่น่าสนใจซึ่งสามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากงานวิจัย เรื่อง “การศึกษารูปแบบและกระบวนการคอร์รัปชัน ในการก่อสร้างโครงการขนาดใหญ่ของรัฐ” (2558) โดย สุพรรณี ไชยอำพร และศิรินทร์ทิพย์ อรุณเรื่อ
#งบประมาณ #โครงการรัฐ #รัฐบาล #การเมือง #นักการเมือง #พรรคการเมือง #การเมืองไทย #ทุจริต #โกง #KRACCorruption
——————
คอลัมน์ “KRAC คัดสรร เล่างานวิจัยไทย” เป็นบทความเล่างานวิจัยไทยด้านการต่อต้านคอร์รัปชัน ที่หยิบยกหนึ่งในประเด็นของงานวิจัยในมุมมองของผู้ปฏิบัติการ เพื่อปูพื้นฐานความรู้และความเข้าใจเรื่องการคอร์รัปชัน และการต่อต้านคอร์รัปชันในมิติต่าง ๆ ภายใต้บริบทของประเทศไทย
ศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชัน และส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค
หัวข้อ
KRAC คัดสรร เล่างานวิจัยไทย | เจ้าหน้าที่รัฐเข้าใจ “ผลประโยชน์ทับซ้อน” ต่ำกว่าครึ่ง ทั้งที่เป็นจุดเริ่มต้นของคอร์รัปชัน
งานวิจัยปี 2561 พบว่าเจ้าหน้าที่ อบจ. ส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจหลัก Conflict of Interest อย่างแท้จริง โดยเฉพาะกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง สะท้อนถึงช่องโหว่สำคัญในระบบราชการที่ต้องเร่งสร้างความรู้และความโปร่งใสอย่างเร่งด่วน
KRAC คัดสรร เล่างานวิจัยไทย | หลังฉากความสำเร็จการพัฒนาโครงการ งบประมาณถึงมือชาวบ้านหรือมือใคร ?
ทราบหรือไม่ว่ายังมีอีกหลายโครงการที่ใช้งบประมาณจำนวนมหาศาลในการพัฒนาชุมชน แต่กลับสูญเปล่า หรือไม่คุ้มค่ากับที่ตั้งใจไว้ ทำให้ชาวบ้านที่ฝันไกลว่าอยากให้ชุมชนพัฒนาแค่ไหน แต่งบประมาณกลับไปไม่ถึง
KRAC คัดสรร เล่างานวิจัยไทย | รู้จัก “3 พันธมิตร” ต้นตอของการคอร์รัปชันในโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่
โครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ของรัฐ หมายถึงโครงการก่อสร้างที่มีงบประมาณตั้งแต่ 1 พันล้านบาทขึ้นไป หรือที่เรามักได้ยินว่า “เมกะโปรเจกต์” (Mega Project) และด้วยการที่เป็นโครงการที่มีงบประมาณจำนวนมาก การทุจริตในโครงการประเภทนี้จึงสร้างความเสียหายอย่างมากให้กับงบประมาณประเทศ
