ประชาสังคมกับการเสริมสร้างธรรมาภิบาลท้องถิ่นเพื่อพัฒนาระบบและกลไกในการป้องกันการทุจริตคอร์รัปชัน กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา

งานวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ธรรมาภิบาล แสวงหาความร่วมมือในการพัฒนาระบบกลไก เสริมสร้างธรรมาภิบาล และพัฒนาบุคคล องค์กรต้นแบบการป้องกันการทุจริต คอร์รัปชัน ในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานทางการศึกษา และภาคประชาสังคมในจังหวัดนครราชสีมา โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research : PAR) 

สรุปประเด็นจากงานวิจัย

• ผลจากการศึกษาสถานการณ์ทุจริตคอร์รัปชันในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดนครราชสีมา พบว่ามีลักษณะสำคัญ 2 รูปแบบ ได้เเก่ ลักษณะการทุจริตที่มาจากตัวบุคคล และลักษณะการทุจริตที่เกิดจากการบริหารงานขององค์กร ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการใช้ตำเเหน่งหน้าที่ในการเเสวงหาผลประโยชน์ที่เกิดจากการใช้อํานาจ บารมี และอิทธิพลในทางที่มิชอบของนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด โดยมีผู้ที่เกี่ยวข้องในกระบวนการ 5 กลุ่ม ได้เเก่ (1) นักการเมือง (2) ผู้มีอิทธิพลในพื้นที่ (3) ผู้รับเหมารายใหญ่ /พ่อค้า (4) ข้าราชการประจํา และ (5) ส่วนราชการที่กํากับดูแล/หน่วยงานระดับความมั่นคง
• ผลจากการศึกษา พบว่าหน่วยงานทางการศึกษา ยังบริหารจัดการโดยขาดหลักธรรมาภิบาล ทําให้การทุจริตและคอร์รัปชันยังไม่ลดลง รวมถึงภาคประชาสังคมยังไม่ได้รับโอกาสให้เข้าไปมีส่วนร่วมในการกําหนดนโยบาย และตรวจสอบผลการดําเนินงาน ทําให้ประชาชน ผู้ปกครอง และนักเรียนขาดความเชื่อมั่นในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาในชุมชนท้องถิ่นของตน
• ผลจากการศึกษาและสัมภาษณ์ผู้บริหารสถานศึกษาและบุคลากร สามารถสรุปประเด็นและสถานการณ์เกี่ยวกับการคอร์รัปชันในสถานศึกษา ออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) การเรียกรับเงินจากการซื้อขายตําแหน่ง และการเรียกรับประโยชน์จากการใช้อำนาจหน้าที่ เช่น การสรรหา การบรรจุ การแต่งตั้ง การโยกย้าย และการประเมินผลงาน เพื่อเลื่อนวิทยฐานะ (2) การจัดซื้อจัดจ้าง หรือเกี่ยวกับที่ดินและสิ่งก่อสร้าง เช่น การทุจริตในการสร้างสนามฟุตซอล และการฮั้วประมูลในสถานศึกษา และ (3) การเบียดบังเวลาและทรัพย์สินราชการ เช่น การใช้รถราชการไปทํางานส่วนตัว การใช้เวลาราชการในการขายสินค้าออนไลน์ เป็นต้น
• ผลจากการศึกษาข้อเสนอเเนะของภาคประชาสังคม พบว่าแนวทางการแก้ไขปัญหาทุจริตคอร์รัปชันที่มีประสิทธิผล ต้องเกิดจากการมีส่วนร่วมเฝ้าระวังการทุจริตคอร์รัปชันระหว่างหน่วยงานรัฐ เอกชน และภาคประชาสังคมอย่างจริงจังและกว้างขวาง ต้องมีการรณรงค์สร้างจิตสํานึกในเรื่องธรรมาภิบาลและการต่อต้านการทุจริตคอร์รัปชันเเก่ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ต้องมีระบบร้องเรียนและการแจ้งเบาะแสที่เข้มแข็ง และให้มีมาตรการลงโทษต่อบุคคล หรือหน่วยงานที่ขาดธรรมาภิบาล และมีการทุจริตคอร์รัปชันเกิดขึ้น