บทความวิจัย | แรงผลักดันในการทุจริตของพนักงานในองค์กร กรณีศึกษา: อุตสาหกรรมบริการโลจิสติกส์ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก

โครงการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออกเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาโลจิสติส์และอุตสาหกรรมที่สำคัญของไทย แต่กลับพบว่ามีความเสี่ยงด้านความโปร่งใสในการดำเนินงานของบุคลากรในองค์กรและความเสี่ยงที่เกิดจากการจัดซื้อจัดจ้าง ซึ่งจะเป็นอุปสรรคที่ทำให้การพัฒนาพื้นที่เป็นไปอย่างไม่มีประสิทธิภาพ

การศึกษาในครั้งนี้ มีวัตุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ผลักดันให้เกิดการทุจริตในองค์กรตามทฤษฎีสามเหลี่ยมการทุจริตและทดสอบความสัมพันธ์ของปัจจัยดังกล่าวเพื่อพัฒนาและตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลสมการโครงสร้างสามเหลี่ยมการทุจริตกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยใช้วิธีการศึกษาเชิงสำรวจจากผู้บริหาร พนักงานด้านการเงินและบัญชีของบริษัทในอุตสาหกรรมบริการโลจิสติกส์ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก จำนวน 362 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โมเดลสมการโครงสร้าง (Structural equation modeling: SEM) 

ผลการศึกษา พบว่า แรงกดดัน โอกาส และการให้เหตุผลเข้าข้างตนเอง เป็นปัจจัยที่ผลักดันให้เกิดการทุจริตในองค์กรและมีความสัมพันธ์กันในทางบวก ซึ่งหมายถึงเมื่อมีปัจจัยมากกว่าหนึ่งปัจจัยเกิดขึ้นพร้อมกันจะยิ่งผลักดันให้เกิดการทุจริต สำหรับแนวทางในการป้องกันการเกิดทุจริตจากปัจจัยทั้งสามสามารถทำได้โดยการสกัดกั้นโอกาสในการทุจริตและลดแรงกดดันในด้านงานและชีวิตส่วนตัว ซึ่งรวมถึงการจัดทำนโยบายที่ชัดเจนจากผู้บริหารและการฝึกอบรมบุคลากรเพื่อปลูกจิตสำนึกในความซื่อสัตย์สุจริต นอกจากนี้ ควรสร้างกลไกการป้องกันการทุจริต โดยผู้บริหารหรือหัวหน้างานควรกำกับดูแลใกล้ชิดให้เป็นไปตามระเบียบและกฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อลดโอกาสในการกระทำทุจริต