แนวโน้มการฟอกเงินในประเทศไทย: ศึกษาเฉพาะกรณีการฟอกเงินผ่านนิติบุคคล และธุรกิจบังหน้า ทนายความและนักบัญชี บริษัทนำเที่ยว ทรัสต์ต่างประเทศที่ดำเนินการในประเทศไทย การเล่นแชร์ที่มีการฉ้อโกงและการฟอกเงินผ่านองค์กรไม่แสวงหากำไร 

การฟอกเงินถือเป็นความผิดทางอาญาที่เกี่ยวเนื่องกับอาชญากรรมร้ายแรง และเงินดังกล่าวยังถูกนำไปใช้เพื่อขยายเครือข่ายการประกอบอาชญากรรมโดยเฉพาะอาชญากรรมข้ามชาติ ดังนั้น จึงต้องศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับแนวทางในการป้องกันหรือตรวจสอบมิให้บุคคลหรือนิติบุคคลถูกใช้เป็นเครื่องมือในการฟอกเงินได้ และเสนอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลเพื่อ กำหนดแนวทางและมาตรการในการจัดการความเสี่ยงด้านการฟอกเงินได้อย่างเหมาะสม    

จากสาเหตุดังกล่าว จึงนำมาสู่วัตถุประสงค์ของการศึกษาในครั้งนี้ คือ

1. เพื่อศึกษาเชิงลึกเกี่ยวกับสถานการณ์แนวโน้ม ความเสี่ยงในการถูกใช้ฟอกเงิน รูปแบบและ วิธีการในการฟอกเงินที่มีอยู่อย่างแพร่หลายในประเทศไทย 
2. เพื่อสร้างความตระหนักของปัญหาการฟอกเงินในรูปแบบต่าง ๆ รวมทั้งส่งเสริมการมีส่วนร่วม ในการแก้ไขปัญหากับหน่วยงานของรัฐและภาคเอกชนที่เกี่ยวข้อง โดยการจัดเวทีระดมสมอง ในการออกแบบแนวทางในการป้องปรามที่เหมาะสม และการสัมภาษณ์ในเชิงลึกกับกลุ่ม ผู้ที่มีความรู้และความเชี่ยวชาญ 
3. เพื่อศึกษาแนวทางในการป้องกันและปราบปรามรูปแบบการฟอกเงินในต่างประเทศที่มีความเหมาะสม รวมถึงศึกษาข้อมูลที่เผยแพร่โดย FATF เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงินตามบริบทของประเทศไทย 

ผลการศึกษา พบว่า เครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้เกิดการป้องกันและการปราบปราบการฟอกเงินที่มีประสิทธิภาพ คือ การเข้าถึงข้อมูลเพื่อสามารถระบุตัวตนของผู้รับประโยชน์ที่แท้จริง การเปิดเผยข้อมูลอย่างเป็นระบบที่จะสามารถทำให้การประเมินความเสี่ยงของนิติบุคคลแต่ละประเภทเกิดประสิทธิผล การบูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในติดตามและสอดส่องการดำเนินงานของนิติบุคคล นอกจากนี้ กฎหมายและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องจะต้องเอื้อต่ออำนาจหน้าที่ให้ทุกหน่วยงานสามารถสนับสนุน การทำงานเพื่อการป้องกันและปราบปราบได้อย่างเหมาะสม   

สรุปประเด็นสำคัญของงานวิจัย

• การจัดตั้งนิติบุคคลที่ถูกกฎหมายเพื่อใช้บังหน้าในการฟอกเงิน มีจุดประสงค์เพื่อใช้เป็นการเปลี่ยนเส้นทางของเงินสกปรก (black money) จากแหล่งอื่นเข้ามาในองค์กร และถอนออกเป็นค่าใช้จ่ายเพื่อปิดบัง ที่มาของเงินผิดกฎหมาย ดังนั้นหน่วยงานกำกับดูแลจึงต้องมีหน้าที่ในการสอดส่องดูแลนิติบุคคลเหล่านั้น มิให้เป็นช่องทางของการฟอกเงิน 

• ประเทศไทยยังขาดการประเมินความเสี่ยงด้านฟอกเงินของอาชญากรรมแต่ละประเภท รวมทั้งขาดการวิเคราะห์เชิงยุทธศาสตร์โดยเฉพาะการศึกษาแนวโน้ม สถานการณ์และวิธีการฟอกเงินใหม่ ๆ ส่งผลให้การป้องกันและการปราบปรามในประเทศไทยยังไม่มีการกำหนดนโยบายและมาตรการใน “เชิงป้องกัน” เกี่ยวกับการป้องกันการฟอกเงิน 

สรุปข้อเสนอแนะจากงานวิจัย